2020
Gisteren trapte Extinction Rebellion (XR) in Den Haag de rebelliemaand september af met acties en de eis: lobby eruit, burgers erin! Samen met Fridays for Future (FFF) en Jongeren Milieu Actief (JMA) voerden de klimaatgroepen actie om de invloed van grote bedrijven op het klimaatbeleid te beëindigen. In plaats van bedrijven die aan tafel zitten om mee te praten over klimaatbeleid moet er volgens de actiegroepen een burgerberaad voor het klimaat worden ingesteld. Lobby eruit: burgers erin!
Gezien de kwalijke rol van bedrijven als Shell die decennia lang het publiek hebben misleid over klimaatverandering is transparantie over de lobby van Shell niet meer voldoende. Lobbywatch NL leden Transnational Institute (TNI) en Milieudefensie steunen de eis van XR, FFF en JMA voor fossiele vrije politiek, die sinds vorig jaar ook geëist worden door een Europese coalitie van 200 maatschappelijke organisaties. Niels Jongerius van TNI: ‘De bewijzen van de kwalijke rol van Shell in het misleiden van het maatschappelijk debat over klimaatverandering stapelen zich op. Net als de rol van de tabaksindustrie in het verleden komt er een moment dat we moeten zeggen dat Shell niet meer aan tafel hoort om over het oplossingen van het klimaatverandering mee te praten. De vraag is niet meer of dat gebeurt maar wanneer.’
Meer lezen over de relatie van Shell en de overheid:
https://www.ftm.nl/dossier/shell-papers
Over de campagne ‘Fossil Free Politics’ kun je hier meer vinden:
https://corporateeurope.org/en/fossilfreepolitics
En de Rebelliemaand van XR zal de komende periode nog vaker actievoeren tegen de fossiele lobby. Meer over die acties vindt je hier:
https://extinctionrebellion.nl/extinction-rebellion-eist-burgerberaad-en-springt-in-de-hofvijver/
Gebrek aan transparantie over lobby en de invloed van grote bedrijven op de politiek is in Nederland nog altijd een groot probleem. Het debacle rond de afschaffing van de dividendbelasting heeft eens te meer goed laten zien waarom hier verandering in moet komen. Er zijn de afgelopen jaren de nodige verbeteringen doorgevoerd voor meer lobbytransparantie, maar we zijn er nog niet. Lobbywatch doet daarom zes beleidsaanbevelingen om de transparantie en gelijke lobbytoegang in de Nederlandse politiek te verbeteren.
Lees verder >
Dit weekend werd door onthullingen van Platform Authentieke Journalistiek het bewijs geleverd dat de top van het Nederlandse bedrijfsleven jarenlang klimaatsceptici financierden. Daaronder ook 4 bedrijven die geheel of voor een groot deel staatsbedrijven waren. Lobbywatch NL wil dat de Tweede Kamer de onderste steen boven krijgt over verleden, en heden. Maar belangrijker zegt Lobbywatch NL woordvoerder Niels Jongerius: ‘Er moeten nu maatregelen genomen worden om de financiering via de achterdeur door grote bedrijven van wetenschap op bestelling te stoppen.’
Lees verder >
2019
25 april jl. oordeelde de rechter dat Eerste Kamerlid Anne-Wil Duthler het ambt van volksvertegenwoordiger schaadde vanwege haar privébelangen. Die rechtszaak was door het Eerste Kamerlid aangespannen tegen journalisten van Quote en Follow the Money (FTM), naar aanleiding van een groot onderzoek van FTM over de nevenfuncties van Eerste Kamerleden. Lees verder >
Lobbywatch steunt de Shell Papers, het project van Platform Authentieke Journalistiek en Follow The Money dat de verwevenheid tussen Shell en de Nederlandse overheid gaat onderzoeken. De gang van zaken rond de dividendbelasting heeft ons geleerd dat de lobby-invloed van grote bedrijven zoals Shell op Nederlands beleid groot is. Het is hoog tijd dat hier meer transparantie over gegeven wordt. Daarom steunt Lobbywatch dit project financieel en kijken we uit naar de resultaten van de Wob-procedures. Op de website van Follow The Money kun je de procedures volgen.
Lees verder >
Wemos beschouwt gezondheid als een universeel mensenrecht. Vanuit die overtuiging richt de ngo zich als onafhankelijke, maatschappelijke organisatie op de verbetering van gezondheid wereldwijd. Wemos analyseert Nederlands, Europees en internationaal beleid dat verband houdt met gezondheid en spreekt overheden en – in het verlengde daarvan – multilaterale organisaties aan op hun verantwoordelijkheid in het verwezenlijken van het recht op gezondheid.
“We pleiten voor een omvattende benadering op gezondheid: álle beleidssectoren hebben ermee te maken. En volksgezondheid heeft voorrang boven politieke en economische belangen”, zegt Ella Weggen van Wemos.
Belangenverstrengeling betekent een groot risico voor gezondheidsbeleid. “Daarom sluiten wij ons graag aan bij de inzet van Lobbywatch om lobbywerk in Nederland transparant te maken”, aldus Ella Weggen. Wemos zal zich binnen LobbyWatch met name richten op de besluitvorming rondom geneesmiddelen. De komst van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) naar Amsterdam in 2019 zal veel industrie aantrekken. Een goede regulatie van de lobby vanuit de industrie is essentieel, zodat volksgezondheid te allen tijden prioriteit blijft bij het maken van beleid.
2018
Naar aanleiding van berichtgeving over belangenverstrengeling bij de Eerste Kamer bij Follow the Money heeft Lobbywatch een brief gestuurd aan de Eerste Kamer waarin we pleiten voor onder andere een strengere gedragscode. Lees de brief hier.
De buitensporige invloed van bedrijven op overheidsbeleid blijft een ernstige bedreiging voor publieke belangen in heel Europa en de EU, waarschuwt een nieuw rapport dat vandaag is gepubliceerd door ALTER-EU (Alliance for Lobbying Transparency and Ethics Regulation in the EU). Of het nu gaat om het ontwijken van regelgeving of het vergroten van publieke financiering voor bedrijfsactiviteiten, de effectieve lobby door bedrijven zorgt ervoor dat beleidsmakers stelselmatig winstbelangen boven publieke belangen stellen.
Lees verder >
Het Nederlandse fiscale beleid wordt al jarenlang grotendeels gedicteerd door de belangen van grote multinationals. Dat beeld werd bevestigd door interne documenten van Financiën over de contacten tussen het ministerie en het bedrijfsleven, die SOMO en Oxfam Novib in 2016 via een Wob-procedure hebben verkregen. De documenten bieden een kijkje in de keuken van Financiën. Lobbywatch schreef een artikel voor Follow the Money.
Lees verder >
Onderzoek Lobbywatch: Bedrijfsleven loopt deur plat bij Rutte III
Uit onderzoek van SOMO (voor Lobbywatch NL) op Follow The Money blijkt dat VNO-NCW van alle belangenorganisaties de meeste lobbygesprekken heeft gehad met bewindspersonen van Kabinet Rutte III. De werkgeversvereniging heeft tot nu toe 21 lobbygesprekken gehad met 17 van de 24 bewindspersonen. Dit blijkt uit analyse van de openbare agenda’s van de ministers en staatssecretarissen van Rutte III. Naast VNO-NCW kwamen ook de SER, VNG en FNV veelvuldig langs bij het kabinet.
Lees verder >
Het niet opnemen van een lobbygesprek van ING President-Commissaris Van der Veer in de publieke agenda van minister Hoekstra is volgens Lobbywatch NL nalatig vanuit het oogpunt van lobbytransparantie en toont eens te meer aan dat duidelijke maar vooral ook strengere regels over de omgang met lobbyisten nodig zijn.
Lees verder >
2017
Een maand nadat het Europees Parlement een ‘lobby-ban’ instelde voor Monsanto, steunt Lobbywatch een oproep van 24 maatschappelijke organisaties om deze ban zo zorgvuldig en effectief mogelijk door te voeren. De lobby-ban werd aangenomen nadat Monsanto weigerde om deel te nemen aan een hoorzitting over het bestrijdingsmiddel glyfosaat. De brief roept het EP op Monsanto geen ruimte te geven om op andere manieren toch bij Europarlementariërs te lobbyen, bijvoorbeeld via lobbybureau’s. Lees de volledige brief hier.
Een nieuw kabinet trad vorige week aan, en dat betekent het begin van de grote stoelendans. Een opportuun moment om ‘de draaideur’ in de gaten te houden – het fenomeen waarbij ambtenaren of politici die bevoegd zijn voor regelgeving of toezicht over een bepaalde sector, overstappen naar een betaalde functie voor een organisatie werkzaam in diezelfde sector. Dat betekent opletten geblazen: waar gaat de oude garde naartoe en waar komen de nieuwelingen vandaan? Bij Rutte is er niet veel te beleven. Die zit al 7 jaar stevig op zijn post. Lees verder >
De Europese Unie trekt de komende tien jaar 40 miljard euro uit voor onderzoek, ontwikkeling en aankoop van nieuwe wapens, aldus de Belgische NGO Vredesactie. Volgens Vredesactie is behelst dit een nooit eerder geziene versnelling van de militarisering van de Europese Unie, met slechts één doel: het rendabel houden van de defensie-industrie. De vraag welke wapens ontwikkeld moeten worden en of ze nodig zijn, wordt niet gesteld.
Lees verder
Het is alweer ruim één jaar geleden dat de Europese Commissie een voorstel indiende voor een verplicht Transparency Register (28 september 2016). Het Transparency Register laat onder andere zien wiens belangen worden behartigd, door wie en met welk budget. Het nieuwe voorstel dient ertoe het bestaande register te hervormen. Uit eerder onderzoek van Transparency International blijkt bijvoorbeeld dat meer dan de helft van de registraties in het huidige register onvolledig, onnauwkeurig of gewoon onbruikbaar zijn. Ook is het bestaande register te vrijblijvend en vallen niet alle Europese instituties onder de reikwijdte. Wat is er in de tussentijd gebeurd? Lees verder.
LobbyWatch NL wil dat de overheid maatregelen neemt tegen situaties waarin bedrijven anoniem een vinger in de pap hebben bij universiteitsonderzoek. Volgens Lobbywatch NL woordvoerder Niels Jongerius toont het vandaag uitgebrachte onderzoek ‘A Pipeline of Ideas‘ van onderzoeksbureau Changerism aan dat nú overheidsmaatregelen nodig zijn. Jongerius: ‘Dit rapport laat zien dat het bedrijfsleven onder meer via de sponsoring van onderzoek aan Universiteiten een effectieve lobby voert, zonder daar transparant over te zijn. Lobbywatch NL wil dat er openheid komt over geldstromen van bedrijven aan universiteiten en onderzoeksprogramma’s. Daarnaast moeten bijbanen van de onderzoekers in het bedrijfsleven openbaar worden gemaakt.’
Lobbywatch NL wil strengere regels over bedrijfssponsoring van onderzoek web
Lobbywatch NL, noemt de beslissing om een afkoelperiode in te voeren van twee jaar voor oud-bewindspersonen een stap in de goede richting, maar vindt dat de maatregel niet ver genoeg gaat. Lobbywatch NL pleit al langer voor een afkoelingsperiode voor bewindspersonen, maar vindt dat er ook een afkoelperiode moeten komen voor andere politici, zoals Tweede Kamerleden, en voor (hogere) ambtenaren van ministeries. lees hier de volledige reactie van Lobbywatch NL op de voorstellen van minister Plasterk
De Tweede Kamer heeft verschillende moties aangenomen om de transparantie over lobbyen te verbeteren. Lobbywatch NL is blij met deze eerste stap en zal er bij de regering en Kamer op aandringen werk te maken van de voorstellen. Lees hier het verslag van Follow the Money over de aangenomen voorstellen.
Er wordt vaak gedacht of gezegd dat het belastingbeleid in Nederland mede bepaald wordt door bedrijfslobbyisten. Is dat ook zo? Dat zocht SOMO uit. Lees hier het verslag van de speurtocht naar de invloed van belastinglobbyisten op het ministerie van Financien. En lees hier de uitkomsten van het onderzoek naar de invloed van de VNO-NCW lobby op belastingmaatregelen.
De kamer spreekt over ‘Lobby in het daglicht: luisteren en laten zien’ voor betere lobby transparantie. Lees hier de inbreng en het verslag van Lobbywatch NL.
2016
Officiële lancering van Lobbywatch NL in Nieuwspoort, den Haag.
Publicatie van het onderzoek naar de lobby voor toelating van een onkruidbestrijdingsmiddel.
Dit SOMO-rapport onderzoekt specifieke aspecten van lobby-activiteiten van de Nederlandse banken ABN AMRO, ASN Bank, ING, Rabobank, SNS Bank en Triodos. Lees hier het onderzoek.
Vanaf vandaag maken verschillende ministeries documenten over het contact met de tabaksindustrie openbaar.
Vandaag nam de Tweede Kamer een motie aan voor meer transparantie over de lobbypraktijken in de Haagse politiek. De motie van de PvdA en de SP pleitte voor de invoering van een speciale lobbyparagraaf in wetgeving, waarmee kan worden gekeken welke bedrijven en belangenorganisaties invloed hebben gehad op wetgeving.
2015
PvdA publiceert de consultatie ‘Lobby in Daglicht‘ waarin voorstellen voor transparantie van beïnvloeding van de overheid staan beschreven.
Transparency International EU (TI-EU) publiceert een rapport over negentien Europese landen, waaronder Nederland, en drie EU-instellingen. Het rapport toont aan dat sprake is van onnodige invloed op de politiek in Europa en in ‘Brussel’.
Transparency International Nederland (TI-NL) publiceert het rapport ‘Lifting the Lid on Lobbying – Enhancing trust in public decision-making in the Netherlands’. Het rapport toont aan dat de Nederlandse samenleving weinig inzicht heeft in wie bij wie lobbyt, welke middelen daarbij worden ingezet en wat het doel daarvan is.
The End
Publicaties
Verslag van het notaoverleg Lobby in daglicht.
Op 23 januari sprak de kamer over de voorstellen voor betere lobby transparantie. Lees de brief van Lobbywatch Nederland met onze adviezen over de voorstellen.
De Volkskrant over de lancering van Lobbywatch. Lees meer.
Follow The Money bericht over de lancering van Lobbywatch in Nieuwspoort. Lees meer.
Dit onderzoek richt zich op de hernieuwde toelating van glyfosaat, de actieve stof in de meest gebruikte onkruidverdelgers op de Europese markt.
Dit SOMO-rapport onderzoekt specifieke aspecten van lobby-activiteiten van de Nederlandse banken ABN AMRO, ASN Bank, ING, Rabobank, SNS Bank en Triodos.
Lobby group EFILA’s stake in investment arbitration.
VN-duurzaamheidstop Rio +20 volledig vastgelopen door lobby bedrijfsleven. Persbericht van Milieudefensie.
Report on what has been done to clean Ogoniland from oil pollutions 3 years after UNEP’s report.
 |
Een initiatief van maatschappelijke organisaties voor meer transparantie over lobby
|
Contact
Lobbywatch NL bestaat uit Transnational Institute (TNI), foodwatch,
Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), Wemos, Milieudefensie en Open State Foundation.
Greenpeace Nederland steunt Lobbywatch NL.
